Bu il Azərbaycan xalqı Ümummilli Lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 102-ci ildönümünü dərin ehtiramla qeyd edir. Onun ömür yolu və dövlətçilik fəaliyyəti Azərbaycanın taleyində misilsiz rol oynamış, müstəqil dövlətimizin qurulması və möhkəmlənməsi onun adı ilə əbədi bağlı olmuşdur. dedıyı kımı Ulu Öndər həm xalqımızın xilaskarı, həm də çağdaş Azərbaycan dövlətinin banisi və qurucusudur.
Bu publisistik yazıda Heydər Əliyevin xilaskarlıq missiyası, dövlət quruculuğundakı rolu, milli ideologiyanın formalaşmasında əvəzsiz xidmətləri və bugünkü Azərbaycanın məhz onun təməlləri üzərində yüksəlməsi ətraflı şəkildə təhlil olunur.
Heydər Əliyev 1923-cü il mayın 10-da Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. Onun həyat yolu, zəhmətlə, zəka və idarəetmə bacarığı ilə sıralanan yüksəliş mərhələləri Azərbaycanın siyasi tarixində xüsusi yer tutur. 1969-cu ildə Azərbaycan SSR Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi seçildikdən sonra respublikada köklü dəyişikliklər başladı.
Sənaye, kənd təsərrüfatı, təhsil və mədəniyyət sahələrində aparılan islahatlar nəticəsində Azərbaycan SSR inkişaf etmiş Sovet respublikaları sırasına daxil oldu. Həmin illərdə Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə tikilən zavodlar, ali məktəblər, mədəniyyət ocaqları bu gün də xalqımıza xidmət edir. Onun idarəçilik fəlsəfəsi və uzaqgörənliyi Azərbaycanı hərtərəfli inkişaf yoluna çıxardı.
1991-ci ildə Azərbaycan müstəqilliyini bərpa etsə də, bu illər xalqımız üçün son dərəcə ağır və sınaqlarla dolu dövr oldu. Daxili çəkişmələr, idarəetmədə qeyri-peşəkarlıq, Ermənistanın hərbi təcavüzü nəticəsində Azərbaycan dərin böhranla üz-üzə qaldı. Ölkədə anarxiya, xaos və dövlətçiliyin dağılmaq təhlükəsi hökm sürürdü. Bu vəziyyətdə xalqın yeganə ümidi və çıxış yolu Heydər Əliyev oldu.
1993-cü ildə xalqın təkidli tələbi ilə Heydər Əliyev siyasi hakimiyyətə qayıtdı. Bu, Azərbaycanın müstəqilliyinin xilası ilə nəticələndi. Tarixə “Qayıdış” günü kimi düşən bu çağırış ölkəmizin dövlətçiliyinin qorunması və qurulmasının əsas mərhələsi oldu. Xalq Ulu Öndərə güvəndi, Heydər Əliyev isə bu etimadı doğrultdu. O, qanunsuz silahlı birləşmələri tərksilah etdi, konstitusiya quruluşunu bərpa etdi, iqtisadi sabitliyi təmin etdi və dövlət idarəçiliyini bərpa etdi.
1995-ci ildə ümumxalq səsverməsi ilə qəbul edilən Azərbaycan Respublikasının ilk Konstitusiyası məhz Heydər Əliyevin müəllifi olduğu dövlətçilik fəlsəfəsinin hüquqi ifadəsidir. Bu Konstitusiya demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlətin qurulmasını təmin etdi. Qanunverici, icraedici və məhkəmə hakimiyyətinin ayrılığı, vətəndaş hüquq və azadlıqlarının tanınması kimi prinsiplər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə hazırlanmış əsas qanunun təməl prinsipləridir.
Bu, yalnız hüquqi sənəd deyildi – bu, Azərbaycanın gələcək taleyinin xəritəsi idi. Məhz bu strateji sənəd əsasında Azərbaycanda hüquqi dövlət quruculuğu, insan hüquqlarının qorunması və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı mümkün oldu.
Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin yenidən formalaşdırılması və gücləndirilməsi Heydər Əliyevin dövlət quruculuğunda əsas prioritetlərindən biri idi. 1990-cı illərin əvvəlində orduda hökm sürən nizamsızlıq və qeyri-peşəkarlıq ciddi təhlükə mənbəyinə çevrilmişdi. Ulu Öndərin hakimiyyətə qayıdışı ilə bu sahədə də əsaslı dəyişikliklər başladı.
Dövlətin nəzarətində olan peşəkar və vahid komandanlığa malik ordu formalaşdırıldı. Maddi-texniki baza gücləndirildi, hərbi təhsil sahəsində ciddi islahatlar aparıldı. Heydər Əliyev dəfələrlə bəyan edirdi ki, güclü ordu olmadan güclü dövlət mümkün deyil. Bu siyasət öz bəhrəsini 2020-ci ildə Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qazanılan tarixi Zəfərlə verdi.
1994-cü ildə imzalanan və tarixə “Əsrin müqaviləsi” kimi düşən beynəlxalq neft sazişi Azərbaycanın iqtisadi müstəqilliyinin və qlobal enerji bazarına inteqrasiyasının əsasını qoydu. Ulu Öndər xarici sərmayənin cəlb olunması və neft gəlirlərinin xalqın rifahına yönəldilməsi üçün şəffaf və dayanıqlı iqtisadi mexanizmlər formalaşdırdı.
Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəmərinin çəkilməsi, enerji infrastrukturunun yenidən qurulması, regional inkişaf proqramlarının icrası bu strategiyanın tərkib hissəsidir. Məhz bu siyasət nəticəsində Azərbaycan sonrakı illərdə dinamik inkişaf edən, iqtisadiyyatı böyüyən və beynəlxalq investorlar üçün etibarlı tərəfdaşa çevrilən ölkə oldu.
Heydər Əliyev müasir dövrdə azərbaycançılıq ideyasının ideoloji əsaslarını formalaşdıraraq onu milli birlik, tolerantlıq və vətənpərvərlik dəyərləri ilə zənginləşdirdi. Onun rəhbərliyi ilə milli-mənəvi dəyərlərə, tariximizə, dilimizə və mədəniyyətimizə olan münasibət dəyişdi.
Dövlət dili haqqında Qanunun qəbulu, müstəqil Azərbaycan tarixinin yazılması, diaspor siyasətinin formalaşdırılması və xalqın milli özünüdərkinin möhkəmləndirilməsi bu siyasətin uğurlarındandır. O, deyirdi:
“Azərbaycançılıq – bizim milli kimliyimizdir və bu ideya bizi birləşdirən əsas sütundur.”
Heydər Əliyev xalqın gələcəyini bilikdə və təhsildə görürdü. Onun təşəbbüsü ilə ölkədə minlərlə məktəb, ali təhsil ocaqları tikildi, müasir tədris metodikası tətbiq olundu. Xarici ölkələrdə təhsil alan gənclərin yetişdirilməsi üçün fondlar yaradıldı.
O, bildirirdi:
“Gənclər bizim sabahımızdır. Onların savadlı, vətənpərvər və dünyagörüşlü yetişməsi dövlətin əsas vəzifələrindən biridir.”
Bu yanaşma bu gün də Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyeva tərəfindən uğurla davam etdirilir.
Heydər Əliyevin ən böyük xidmətlərindən biri də sabit siyasi varislik sisteminin yaradılması idi. 2003-cü ildə xalqın iradəsi ilə İlham Əliyevin Prezident seçilməsi bu siyasətin davamlılığını təmin etdi. Bu gün Prezident İlham Əliyev Ulu Öndərin müəyyən etdiyi strateji xətti uğurla davam etdirərək Azərbaycanı güclü, qalib və nüfuzlu dövlətə çevirmişdir.
Əgər Heydər Əliyev dövlətin qurucusu idisə, İlham Əliyev bu dövlətin möhkəmləndiricisi və qalib lideridir. Xüsusilə 44 günlük Vətən müharibəsi zamanı əldə olunan Qələbə və torpaqlarımızın işğaldan azad olunması bu siyasi kursun bəhrəsidir.
Ulu Öndər Heydər Əliyevin 102 illik yubileyi təkcə tarixi bir şəxsiyyətin xatirəsini yad etməklə kifayətlənmir – bu gün onun qurduğu müstəqil Azərbaycanın möhkəmlənməsi və inkişafı, xalqın rifahı və ərazi bütövlüyü onun ideyalarının yaşayaraq reallığa çevrildiyini sübut edir.
O, Azərbaycan xalqının yaddaşında yalnız bir lider kimi deyil, xilaskar, qurucu, strateq və əbədi rəhbər kimi qalacaq. Azərbaycanın müasir tarixi, bu günkü uğurları və gələcəyə olan inamı onun siyasi dühasının, xalqına olan sevgisinin və qətiyyətli addımlarının nəticəsidir.
Heydər Əliyev – bir millətin yaddaşına həkk olunmuş ad, bir dövlətin təməlini qoymuş lider və bir ideologiyanın memarıdır. Onun irsi yaşayır, inkişaf edir və gələcək nəsillərə güvənlə ötürülür.